IJstad: een nieuwe stad voor Nederland
In dit artikel:
D66 stelt een groots plan voor om het woningtekort aan te pakken: de aanleg van een nieuwe landstad in het IJmeer, genaamd IJstad, als eerste van tien geplande nieuwe steden. Het voorstel bouwt voort op de lang besproken IJmeerverbinding tussen Amsterdam en Flevoland, en combineert infrastructuur, woningbouw en natuurherstel op nieuw gewonnen land.
Wat en waar: door 2.500 hectare in het IJmeer in te vullen ontstaat ruimte voor circa 60.000 woningen, goed voor ongeveer 126.000 bewoners. Tegelijk maakt de verbinding tussen Amsterdam, IJstad en Almere het mogelijk om ook de al geplande uitbreiding van Almere Pampus met 30.000 woningen te realiseren. De stad wordt compact en gemengd van opzet: betaalbare appartementen en gezinswoningen dicht bij parken, stranden en waterrecreatie, geen uitgestrekte villawijken.
Infrastructuur en kosten: aanleg van een OV-verbinding en een autoweg (via brug of bij voorkeur tunnel) is cruciaal; de totale investering wordt voorlopig geschat op circa 20 miljard euro. Hiervan zijn ongeveer 10 miljard bedoeld voor OV- en autoverbindingen (waarvan circa 7,5 miljard voor de IJmeerverbinding), circa 5 miljard voor drooglegging en aanleg van IJstad en circa 5 miljard voor natuurherstel en uitbreiding van de Marker Wadden. Exacte ramingen en precieze ligging blijven onderwerp van nader onderzoek.
Natuur en milieu: het voorstel erkent dat het Markermeer (Natura2000-gebied) ecologisch in slechte staat verkeert door afsluiting van rivieraanvoer en ophoping van slib. D66 wil natuurcompensatie en -verbetering integraal verplicht stellen: meer variatie in onderwaterhoogtes, uitbreiding van de Marker Wadden met minimaal dezelfde omvang als IJstad, verbod op (beroeps)visserij en bodemverstorende activiteiten op delen van het Markermeer, en natuurinclusieve bouw langs oevers. Historische en recreatieve plekken zoals het eiland Pampus worden ontzien.
Waarom: D66 verwijst naar de enorme woningnood en het langdurig uitstel van de IJmeerverbinding en pleit voor durf en schaalvergroting — vergelijkbaar met eerdere Nederlandse landaanwinningen voor industrie (bijv. Maasvlakte), maar nu gericht op woningen en natuur. De partij benadrukt dat combinatie van stad en natuur niet alleen extra huizen levert en de bereikbaarheid van Almere en Amsterdam verbetert (druk op A6 vermindert), maar ook kansen biedt voor structureel herstel van het Markermeer.
Status: de huidige schetsen geven een zoekgebied weer; vorm, ligging en detailuitvoering vragen aanvullende onderzoeken en juridische vastleggingen. D66 presenteert IJstad als direct uitvoerbaar voorbeeld van hoe woningbouw en natuurherstel gecombineerd kunnen worden.