Achtergrond: Opvolging van het zwaartse dictum van de Raad van State

In dit artikel:

In de afgelopen week is er in Nederland veel aandacht geweest voor de advisering door de Raad van State (RvS) en de wijze waarop het kabinet hiermee omgaat. Sinds 2018 hanteert de RvS een streng dictum dat luidt: "De Afdeling advisering van de Raad van State heeft ernstige bezwaren tegen het voorstel en adviseert het niet bij de Tweede Kamer der Staten-Generaal in te dienen." Dit geeft aan dat er serieuze bezwaren zijn tegen wetgevende voorstellen.

Een analyse van de afgelopen 25 jaar onthult dat van de tien recente wetten die een zwaar dictum ontvingen, vijf niet verder zijn ingediend na kritiek. Van de vijf voorstellen die wel zijn ingediend, is slechts één—namelijk de Wet beoordelingscommissie dopingzaken—veranderd en uiteindelijk aangenomen. De Wet ongewenste zeggenschap telecommunicatie werd grotendeels ongewijzigd aangenomen, omdat de regering meende dat de RvS het doel verkeerd had begrepen. Bovendien werden twee wetsvoorstellen uit de periode van Rutte I zonder wijzigingen opnieuw aangeboden, maar door Rutte II weer ingetrokken.

Een actueel voorbeeld is een voorstel van minister Faber, dat wijzigingen in de Vreemdelingenwet 2000 betreft. Dit voorstel hangt samen met de discussie over een tweestatusstelsel, waarbij de afwezigheid daarvan wordt gezien als een factor die bijdraagt aan de negatieve adviezen van de RvS.