Achtergrond: herleving begrotingsbehandeling in de Senaat

In dit artikel:

De Eerste Kamer heeft besloten de behandeling van de begrotingen uit te stellen tot na de jaarwisseling, met als gevolg dat er op 1 januari 2025 geen nieuwe begroting beschikbaar is. Hoewel deze situatie enige zorgen oproept, biedt de Comptabiliteitswet voldoende ruimte voor het voortzetten van de uitgaven. Dit uitstel is geen nieuw fenomeen; historische voorbeelden zoals in 1978 tonen aan dat de behandeling van begrotingen soms vertraging kan oplopen, vaak door de wisselingen in de samenstelling van de kabinetten.

In het verleden zijn er periodes geweest waarin de Eerste Kamer de begrotingsbehandeling aanzienlijk beperkte. Sinds ongeveer 1971 beperkte de Senaat zich tot administratieve afhandeling van begrotingen, waarbij alleen over de hoofdlijnen werd gestemd. De rol van de Eerste Kamer in deze procedure is in de loop der jaren onderwerp van debat geweest, vooral gezien het gebrek aan amendementrechten en de suggesties in het verleden om haar begrotingsmacht te verminderen.

Sinds 2010, toen kabinetten-Rutte vaak zonder meerderheid in de Eerste Kamer zaten, is de behandeling van begrotingen weer belangrijker geworden. Er zijn signalen van een politieke verschuiving waarbij de Eerste Kamer opnieuw haar invloed opeist, wat wijst op veranderende machtsverhoudingen en ideologische standpunten van verschillende partijen. Dit kan de dynamiek van toekomstige begrotingsdiscussies beïnvloeden, vooral gezien de noodzaak voor goedkeuring van nieuw beleid binnen het parlement.